Saturday, July 14, 2012

Geguritan Cangak


GEGURITAN CANGAK

Pupuh Ginada

1.    Bapa jani manuturang, apang cèning jwa minèhin, satwanňya ya I sang cangak, ngeka dāya māpisādhu, momonňyane kaéngkébang, gampil katakil, apang siddha mikolihang.

2.    Ngawit bapa manuturang, I cangak sédék minéhin, kenken jani ban madāya, bene apang bakat éjuk, di telagane apang télah, sékabédik, sadina awake ngamah.

3.    Mélah jani upayaang, jani ngamah malu tuni, ngalih di tongose lenan, bene apang tusing tau, alusin malu ya baan, sékabédik, mūsti ya sayan tabah.

4.    Yening suba boh makéjang, gampang jani ban ngéjukin, pépéd ya sékabédikang, kébérang johang mundut, ditu mara lawut tadah, kénir-kénir, I cangak pragat ngeka dāya. 

5.    Carita ya pasémāngan, di tlagane ane aśri, ditu maring tngahing alas, kapayasin bungan tuńjung, éyehńane dalém pésan, turing éning, liyu bene mauléhan.

6.    Majujuk ditu I cangak, batis nengkleng sému rimrim, mapanganggo ya sarwa pétak, méganitri lan makétu, manting-anting masulimpang, cara suci, mirib kadi sang bhagawān.

7.    Sing taen ngutang séméngan, sang bhaka suba maningkrik, majujuk saih di téngah, nanghing ya sing taen ngantug, péésnane kagélékang, ngwalek di ati, nah jani buwin késépan


Pupuh Sinom

1.       Yan kudang dina kapo I cangak, nalanang dāya ane culig mābét abet twara mangsa, yadin adā manguyakin, bene iya saayan bani, mapunduh ya tur mangrubung, ada bani manétésang, maatur manunas sisip,
aksama ratu, tityang mangkin manunasang.

2.       Tityang dahat angob pisan, dados dusan mamati māti, mamaksa sakancań tityang, sang bhaka kéńung naawurin, yen ento tunasang céning, nah ońangan malu tumpul, apang ońa madingéhang, critan bapane ne ngūni, saking tuhu, jani bapa manuturang.

3.       Ne malu maan sakit raat, dasdasan bapa mati, ngarengreng téken kaah-kaah, angkyan bapa nu abédik, gantin bapa nu maurip, bhatāra asung manulung, masabda saking māntara, mapica ubad dahat sulit, apang suwud, bapa ńalanang hingsakamma.

4.       Di suban bapa ngiringang, bapa ségér pramangkin, tanpa boreh tan pa ubad, di subane ségér jani, bapa bwin kandikain, maprayascita mapupug, mawintén terus kadhiksa, nganūtin śasana śuci, ńyalanang mādan kadharmman.

5.    Bapa tusing bani tulak, téken pawisik sang hyang widhi, jani suba bapa ńalanang, suwud mangsa mamāti-mati, dadi padānda mraga śuci, dosan bapa ane malu, tébus bapa apang télah, éda takut céning jani, mai mapunduh, ngajak bapa mapénéman.

6.    Sang bhaka kéńém di manah, reh dayāne mangambahin, bene tusing ada réngas, pada mélér panésékin, I cangak mańambungin, prajani ngésehin sému, mamuńi ngarod mégat-mégat, uduh panak bapa céning, twara buwung, céning enggal karusakan.

7.    Sédih bapa tan pahingan, reh lekete téken céning, bapa suba pédas pésan, ortha ne ya suba pasti, méndega péńcar lan pańcing jaring, tukang sungsung lan sewu, lakar tékā mangubékang, di sasih kapate jani, twara buwung, céning ońya kabakatang.

Pupuh Pangkur

1.    Pégat muńin ne nuturang, lawut mamulisah I cangak ya mangéling, marūpa kāngén lulut,
sāha ngame-ame bhatāra, duh pukulun to dija tityang itawangunngun, nirgunā san yājńan tityang, tan siddha antuk nulungin

2.    Bene ditu pada makésyab, katakutan, ningéh wacanan sang mahārsi, ada ngarépang maatūr, amréra paduka pādandā, dong tulungin, ūripang śisyan iratu, sakańcaning waték iwek, ledang ratu mapica urip.

3.    Padānda bhaka macéngāéhan, tur sinambi, nutsut yeh cingake kering, muńine ngrérńés alus, mécuk alis cara ngénéhang, aduh céning, bapa inget céning bagus, ada tlaga mélah pésan, apit gunung liwat singid.

4.    Bwina danune linggah, yehńa éning, dalémńa tan kadi-kadi, kénéh bapane yan sépawut,
 jalan kéma céning mapindah, sékā bedik, bapa ńidayang manulung, sédina bapa ngébérang, sinah sing kabhayapati.

5.    Pragat I cangak nuturang, katinggalin, beneh apang ngitungin, mani séméng apang cumpu,
keto pabésén I ccangak, dadi gati, bene sangkép sapawut, tusing tau teken nāya, I lubak mabulu kédis.

6.    Twah aukud ane tulak, I yuyu sangat  śiksa di ati, akéték twara ja ngugu, téken solahne I cangak, dija unduk bwayane tuwara ngamu, ngakal ngae pulés-pulésan, apang bani manésékin.

7.    Yening mūla dasar corah, yadin kaput, sapradég bān kamén putih, kaswen pasti ya luntur jāti waluya mūla, ane jani, twah ya mapi-mapi sāddhu, mābétābét twara mangsā, apang éńak manésékin.

8.    Liu yen imba-imbayang, anggon titi, anggon dasar maminéhin, buka ya i kédis célépuk,
buka yen kāla lemah, reh ajerih téken sinar sūrya murub, yen péténge ya ke cédang, katwangin dening wéngi. 

Pupuh Ginada

1.    Wireh paswara ngalahang, I yuyu ya jani néngil, crita mani paséméngan, I cangak suba jumujug, bene pada ya menekan, saling mālwin, pang malunan kapindahang.

2.    I cangak mamuni banban, suba kapacuk ban cening, yen pacuk lan majalan, bapa tusing maksa béngkung, lamun céning twara énak, tusing pédih, wireh céning ngrasayaang.

3.       Swaddharmman bapa nguduhang, mapawékas téken céning, apang tusing kéna béńcana, kénéh bapa saking tuhu, nulungin buka I dewa, aduh céning,  bayun bapa késyab-késyab.

4.       Ne jani bene magarang, ngatūrang awak saling malunin, nunas ratu jwa gélisang, bwat tityang mangda kāntun, sang cangak mańawisang, nah magilir, kudyang bapa acépokan.

5.       Sarāhina kagilirang,  sang cangak kéndél mangikrik, mokoh sadinā mangamah, kaéjohang maring gunung, di duwur batune asah, ngae silib, ane nu pang dā ya nawang.

6.    Makélo-kélo suba sinah, bene ditu sayaan tékis, twara nu magantulan,tulangańyane liu madugdug, dadi batu tongosne ngamah, ne si duri, I yuyu kéna giliran.

7.       Di gantinne ya kapindahang, I yuyu suba di tépi, sang cangak enggal téka, i yuyu nésék umātūr, inggih pāduka padanda, nunas gélis, mangdā  tan tityang kasepan

8.       I Cangak sāda runtag, yen pet katara ne jani, sing buwung lakar kaséngkala, I yuyu ngarépang ditu, bawongńane kagisiyang, antuk kāpit, tur mātūr apanga enggal.

9.       Twara dadi ya tanggéhang, I yuyu apang kaenggalin, alon I cangak ngébérang, I yuyu ditu magantung, di bawongńane I cangak, kaget gélis, teked di batu ne asah.

10.    I Yuyu ditu mamédasang,tulang madugdug mamutih, nānghing ya suba sédya, jani bhūktine katému, kapitńane kéakésang,tur mamuńyi, iba cangak nah orahang.

11.    Tulang apa to makacakan, miwah dhanune śuci, jani kai suba pédas, iba mapi-mapi sādhu, ńyaman kai télah amah, cai da mungkir, bhukti géde mańyihnayang.

12.       Sambil kapitńa kéakésang, mamatbat mangańcan mati, tébus dosan caine cangak, urip ibane bakal bańcut, dosan ibane kaliwat, jani asanin, bawong ibane bakal pégat.

13.       I Cangak slégak-sélégak, ngacuh muyńi ngidih urip, pélih icang saja pésan, kwala icang ngidih idup, apa cai kakénéhang, kal adanin, bwin seidupe mamańjak. 

14.       I Yuyu jani manimbal, dā cai liyu mamuńyi, aba kai malipétan di tongos kaine malu, yening cai nora éńyak, dini mati, basing kaine gragétan.

15.       I Cangak sing ńidayang ngudyang, uripne suba magisi, kudyang bān mańélsélang, malipétan bayune suwung, I yuyu tétép sédya, satata ńépit, bawong ipune I cangak.

16.       Enggal jani kacritayang, I yuyu tékéd ya jani, di tongos ne I pidan, dimarane méńcég tuun, kāpitńane kéakésang, sambil mamuńyi, nguman-uman ya I cangak.

17.       Jani kal manutugang, muńyin kal ane tuni, cai tuwi madasar corah, satata madya apus, sing pantés baang ukuman, bangkā cai, anggon pamayahan salah.

18.        Di subane kaah-kaah, nagih bangkā kélik-kélik, enu masih cai corah, nagih nomok apang idup, yening suba cai elah, pasti buwita, ngulah aluh panga motah.

19.       Sajaba cai bangkaang, tan paguna nu maūrip, saidupan ngae cāra, ne karmman caine pupu, ala ayu mūla mabwah, tur kakapit, pégat bawong ya I cangak.

20.       Amonto bapa ńatwayang, céning bisa maminéhin, karana céning suba tatas, śubha aśubha karmma tau, bapa twara ja mangajah, twah pakeling, sutakerthin bapā ken panak.


PUPUT

No comments:

Post a Comment